Psychisch welzijn

In de Academische Werkplaats voeren medewerkers onderzoeksprojecten uit die bijdragen aan de verbetering van het psychisch welzijnsniveau van mensen met een visuele en verstandelijke of verstandelijke beperking. Ze voelen zich daardoor gelukkiger en fijner. Bij voorkeur ligt de focus in de projecten op preventie.

Over een aantal van die projecten vertellen we hieronder meer.

Integratieve Therapie voor Gehechtheid en Gedrag

Sommige mensen met een visuele en verstandelijke beperking vertonen ernstig probleemgedrag, ondanks interventies die gericht waren op de dagelijkse begeleiding en leefsituaties. Voor deze groep is in de Academische Werkplaats de Integratieve Therapie voor Gehechtheid en Gedrag (ITGG) ontwikkeld.

De therapie richt zich op mensen met een matig tot ernstig verstandelijke en visuele beperking die ernstige problemen hebben met gehechtheid waardoor hun lichamelijke en emotionele behoeftes onvoldoende bevredigd worden. In de therapie biedt de verzorger of behandelaar ze een veilige gehechtheidsrelatie. Hierdoor neemt het problematische gedrag af.

Mentaliseren

Dit project is bedoeld voor behandelaars die Mentaliseren Bevorderende Therapie (MBT) geven aan mensen met een visuele beperking en ernstige psychische problematiek. Voor hen ontwikkelt de werkplaats een behandelprotocol zodat alle MBT-therapeuten in Nederland op dezelfde manier gaan werken. 

Meer informatie over dit project kunt u hier lezen. Daarnaast hebben hoogleraar Paula Sterkenburg en Francien Dekker-van der Sande er een boek over geschreven: Mentaliseren kan je leren. Dit boek is bedoeld voor begeleiders van mensen met een visuele en verstandelijke beperking. Zij kunnen het boek hier bestellen.

Robot Bart

Robot Bart is een interactieve robot. Hij begeleidt ontspanningsoefeningen om stress en piekeren bij mensen met een visuele en verstandelijke beperking tegen te gaan. Bij de ontwikkeling van Robot Bart is heel gericht aandacht besteed aan het stemgebruik van de robot.

Tijdens het onderzoek testten wetenschappers de robot bij de doelgroep. Eén van de mensen die daardoor kennis heeft gemaakt met Robot Bart is enthousiast: ‘Wat een aardige robot! Ik vind het leuk om met Robot Bart te praten. De oefening maakte mij rustig.

Tijdens het onderzoek testten wetenschappers de robot bij de doelgroep. Eén van de mensen die daardoor kennis heeft gemaakt met Robot Bart is enthousiast: ‘Wat een aardige robot! Ik vind het leuk om met Robot Bart te praten. De oefening maakte mij rustig.

Veel mensen met een visuele beperking worstelen met psychische problemen. Voor mensen zonder een visuele beperking zijn verschillende behandelprotocollen ontwikkeld en getoetst zoals: EMDR, Cognitieve Gedragstherapie, en Mentaliseren Bevorderende Therapie. Maar er zijn zeer weinig protocollen voor mensen met een visuele beperking. Welke aanpassingen zijn nodig?

Verschillende onderzoeken tonen aan dat één op de drie mensen met een visuele beperking psychische problemen heeft. Tegenover ongeveer 10-12% van de bevolking zonder een visuele beperking die psychische problemen ervaren. Daarnaast ervaren zij in het dagelijks leven veelal bijkomende problemen voortkomend uit de visuele beperking die van invloed kunnen zijn op de psychologische behandeling.

ITGG

Kan iemand met een lichte verstandelijke beperking ook Integratieve Therapie voor Gehechtheid en Gedrag krijgen?

Nee, dat kan nog niet. De ITGG is geschikt gebleken voor mensen met een ernstige- en matige verstandelijke beperking. Voor mensen met een lichte verstandelijke beperking is de ITGG nog niet onderzocht (en wellicht ook niet zo geschikt). De Mentaliseren Bevorderende Therapie (MBT) lijkt meer geschikt te zijn.

Is de MBB-training ook geschikt voor begeleiders die werken met mensen met een verstandelijke beperking?

Ja, de training is geschikt voor begeleiders die werken met mensen met verstandelijke beperking in combinatie met een visuele beperking.

Kan de ITGG ook bij de cliënt thuis plaatsvinden?

Zeker, het kan bij de cliënt thuis of op de dagbesteding zijn.

Mentaliseren

Wat is er aangepast aan het MBT-protocol zodat het beter bruikbaar is voor mensen met een visuele beperking?

Het protocol geeft invulling voor ruimte om te werken op maat. De voorbeelden in het protocol zijn passend voor mensen met een visuele beperking. De psycho-educatie die bij MBT hoort, geven we aan de cliënt en apart ook aan andere betrokkenen, bijvoorbeeld ouders en begeleiders.

Is het protocol vooral op individuele therapie gericht?

Nee, het is gericht op individuele (één keer per week) therapie gecombineerd met groepstherapie (eens per twee weken). Groepstherapie is een belangrijk element voor mensen met een visuele beperking. In contact met anderen missen zij veel visuele informatie, zoals de non-verbale communicatie. Hierdoor kan miscommunicatie ontstaan. In de groepstherapie is daar extra aandacht voor.

Hoeveel tijd kost de MBB-training?

De basiscursus vindt drie keer binnen een periode van drie maanden plaats en duurt drie uur per bijeenkomst. Voor iedere cursus vragen we de deelnemers om een aantal teksten te lezen. Dit kost iedere keer ongeveer een uur. Momenteel werken we aan een vervolgcursus. De tijdsinvestering daarvan is nog niet bekend.

Is de training online te volgen?

Jazeker! De training vindt online plaats en is daardoor makkelijk in ieders rooster inpasbaar.

Robot Bart

Kan ik de robot ook thuis krijgen?

Dit kan helaas niet. We testen de robot in een onderzoek setting. Hopelijk kunnen we later bekijken of de robot ook op andere plaatsen ingezet kan worden.

Wat kan de robot eigenlijk allemaal?

Robot Bart kan korte gesprekken met de deelnemer over piekeren en stress voeren. Ook kan de deelnemer met Bart ontspanningsoefeningen doen.