Fietsen met een visuele beperking

Als je twijfelt of fietsen (nog) verantwoord is met een visuele beperking dan denken wij graag mee. Het is niet verboden om te fietsen, daar zijn geen wettelijke regels voor. De mobiliteitsinstructeurs van Bartiméus kunnen je helpen om zo lang mogelijk te blijven fietsen om persoonlijk mee te denken in de mogelijkheden. Lees, kijk en luister verder voor tips en informatie over slechtziendheid en fietsen.  

Vaak wordt gedacht dat slechtziendheid en fietsen niet samengaan, maar in de praktijk blijkt er vaak nog veel mogelijk. Bijvoorbeeld met hulpmiddelen als een bepaalde spiegel of een aanpassing van de route of oversteekpunt. Dat is echt per situatie verschillend.

Beperkter gezichtsveld 

• Hierbij is het vaak lastig verkeerssituaties te overzien;
• Obstakels zie je soms niet, zoals stoepranden, grote takken, los liggende tegels;
• Je mist belangrijke verkeersinformatie, zoals voorsorteervakken, een verkeersbord;
• Verkeersdeelnemers en/of obstakels komen laat of onverwachts in beeld, daarvan kun je schrikken.

Lagere gezichtsscherpte 

• Je neemt een verkeerssituatie minder gedetailleerd waar. Je hebt minder overzicht en pikt het gedrag van andere verkeersdeelnemers minder goed op. Zoals gezichtsuitdrukkingen, een uitgestoken hand van een fietser of een handgebaar van een automobilist;
• Verkeersborden, paaltjes en zijstraten merk je later op. Dit vraagt om een snel reactievermogen.

Kijk en luister naar onderstaande video over een praktijkervaring: Samen kijken naar wat nog wèl kan.

Geen/minder kleuren zien

Wanneer je kleuren niet of anders ziet, wordt er meer van je kennis en geheugen gevraagd bij verkeersborden en verkeerslichten. 

Slechter zien bij licht/donker 

Wanneer je visuele problemen hebt met licht of donker, kunnen felle zon of in het donker fietsen, lastig zijn. Je moet je dan extra goed voorbereiden op je fietstocht . Kies ervoor om alleen te fietsen bij voor jou ideale omstandigheden, bijvoorbeeld bij nachtblindheid alleen overdag fietsen. 

Zichtbaarheid

Zorg dat andere weggebruikers goed zien wat jij gaat doen in het verkeer. Je kunt een SZ (slechtziend) bordje bevestigen op de voor- en achterzijde van je fiets. Verkrijgbaar bij zorgwinkels en low vision shops. Draag een felgekleurde jas, een jas met reflecterende tape of een reflecterend hesje over je kleding.

Het weer   

Wees kritisch of je bij dit weer (felle zon, mist, regen, sneeuw) veilig kunt fietsen. Denk ook aan de terugweg. Wordt het schemerig of donker? Draag je een bril? Dan kan regen je zicht behoorlijk belemmeren. Met een capuchon op, kun je slecht opzij kijken en je hoort minder goed. Bij regen kan het donkerder zijn en zie je minder contrast. Zon/fel licht? Het kan dat je door felle zon minder goed ziet. Zeker als de zon laag staat. Een zonnebril, zonneklep of pet met klep kan helpen. Zorg dat je die altijd bij je hebt. Rijden van zon naar schaduw (en omgekeerd) kan lastig zijn. Soms zie je opeens niets of nauwelijks meer. Probeer door vooruit te denken en rekening te houden met zulke situaties.  

Overige tips 

• Compenseer je slechte(re) zicht door je gehoor volledig te benutten. Zo kun je je beter oriënteren, geluiden onderscheiden en afstanden schatten;
• Een tas aan het stuur is gevaarlijk. Doe de tas achterop onder snelbinders, gebruik een fietstas of rugzak;
• Kies de meest makkelijke en veilige route. Deze kan langer zijn. Steek het liefst over bij een stoplicht, een weg met een vluchtheuvel;
• Rechtsaf slaan is eenvoudiger dan linksaf. Misschien kun je de route daarop aanpassen;
• Onoverzichtelijke situatie? Loop een stukje met je fiets aan de hand.

Alternatieven voor fietsen

Je kunt je fiets aanpassen. Denk bijvoorbeeld aan een fiets met lage instap of zet je zadel omlaag zodat je met je voeten bij de grond kunt als je stilstaat. Je kunt ook denken aan een driewieler, zitfiets of zitfiets-driewieler.

Fietsen met begeleiding 

Lukt zelfstandig fietsen niet (meer) of kost het teveel energie? Denk dan aan fietsen met begeleiding: 

• Tandem
• Duofiets
• Rolstoelfiets

Persoonlijke fietstips of begeleiding nodig? 

Hoe heerlijk is het om zo lang mogelijk te kunnen blijven fietsen? Bij Bartiméus werken ervaren mobiliteitsinstructeurs die je daarbij kunnen helpen en persoonlijke tips kunnen geven. We kunnen ook een fietsobservatie doen. Een ervaren mobiliteitsinstructeur fietst dan met je mee in je eigen omgeving en geeft advies. We kijken dan samen naar de mogelijkheden. Dat kan bijvoorbeeld een aanpassing van de fiets of een fietstraining zijn.