Sport en gym voor kids met een visuele beperking

Ontwikkeling bij jonge kinderen

Voor kinderen die blind of slechtziend zijn, kan sporten en bewegen een uitdaging zijn. Op verschillende manieren kun je kinderen prikkelen om in beweging te komen of mee laten doen met een gym- of sportles. Dat begint al in hun vroege jaren. Kinderen die vanaf de geboorte blind of slechtziend zijn, ontwikkelen zich op een andere manier. Ze missen visuele prikkels en daardoor beginnen ze, in vergelijking met andere kinderen, later met het optillen van hun hoofd, omrollen, zitten en staan.

Gemiddeld zetten kinderen hun eerste stapjes als ze 9 tot 18 maanden oud zijn. Blinde kinderen doen dat vaak als ze 18 tot 24 maanden oud zijn. Met geluidprikkels kun je baby’s met een visuele beperking stimuleren om te bewegen. Bijvoorbeeld met een spelletje waarbij je de afstand tussen de baby en jezelf (of een voorwerp dat geluid maakt) groter en kleiner maakt. 

Stimuleren sport en beweging bij kinderen 

Bij Bartiméus stimuleren we op verschillende manieren beweging bij kinderen. Bijvoorbeeld via extra aandacht tijdens gymlessen op onze scholen, trainingen bewegingsonderwijs voor docenten in het reguliere onderwijs en met specifieke trainingen, ondersteuning, tips en adviezen rondom sport en spel. We hebben diverse boeken en video's met tips en instructies voor gymlessen, balspellen, fietsen en andere beweegactiviteiten met een visuele beperking. Voor kinderen met een meervoudige beperking is soms extra inspanning nodig. Bekijk meer informatie op onze pagina 'bewegen met een meervoudige beperking'. 

Voor iedereen geldt dat als je je veilig en prettig voelt, je je makkelijker kunt bewegen. In het donker lopen mensen voorzichtiger. Dat geldt dus ook voor kinderen met een visuele beperking. Door dagelijks te oefenen in een vertrouwde omgeving kunnen ze leren om zich zelfstandig te verplaatsen in de ruimte, en op termijn eventueel te rennen en te sporten. In de publicatie ‘Met het oog op meedoen’ staan informatie en tips over oriëntatie en mobiliteit van kinderen met een visuele (en verstandelijke) beperking. 

Ongeveer 2500 tot 3000 kinderen in Nederland zijn blind of slechtziend. Driekwart van hen volgt regulier onderwijs, en doet dus ook mee met de gymles op school. Met oefeningen aan de ringen, koprol maken of balspelen. Zoals met alle kinderen in de klas, is dat voor de een makkelijker dan voor de andere. Als docent kan je een gymles wel prettiger maken voor een leerling met een visuele beperking.

Je kunt denken aan het gebruik van een grotere, gekleurde en/of een bal die geluid maakt. Het dragen van gekleurde hesjes, zodat een slechtziende leerling meer overzicht krijgt tijdens een wedstrijd. Of een leerling één op één laten oefenen, zodat hij of zij vertrouwen krijgt bij het vangen en gooien van een bal. Wat een passende oplossing is verschilt per leerling en per visuele beperking.

Onderwijsbegeleiders van Bartiméus geven advies aan docenten, en kunnen gymdocenten extra ondersteunen met een training bewegingsonderwijs.

Sommige kinderen die slechtziend of blind zijn, vinden het prettig om extra ondersteuning te krijgen bij het sporten of bewegen. Bijvoorbeeld om hun motorische of balvaardigheden te vergroten, mondiger te worden, steviger te staan of om sporten weer leuk te maken. Bartiméus kan kinderen en hun ouders ondersteunen met een zorgplan waar een training op het gebied van sport en spel onderdeel van uit maakt. We organiseren bijvoorbeeld:

• Sport en speldagen: een reeks van zeven lessen voor kinderen uit groep 6, 7 en 8. Tijdens deze reeks maken de kinderen kennis met diverse sporten. Ook leren ze wat zij zelf prettig vinden en welke behoefte zij hebben en hoe zij dat, bijvoorbeeld tijdens de gymles of bij een sportvereniging kunnen aangeven.
• Speel de bal: Op basis van onze publicatie ‘Oog voor de bal’ biedt Bartiméus een bijeenkomst voor slechtziende kinderen (en hun ouders) die angstig zijn voor het vangen van een bal. De training duurt een dagdeel van vier uur en vindt plaats in Zeist of Lochem.
• Training leren fietsen: een training van een dag waaraan een ouder en het kind samen deelnemen. Deze training duurt zes uur en is voor kinderen van 4 tot 6 jaar.
• Fietsvaardigheden: speciaal voor kinderen van 8 tot 11 jaar hebben we een training om een kind voor te bereiden op het deelnemen aan het verkeer op de fiets. Deze training bestaat uit twee bijeenkomsten van ieder twee uur.