Sorry, we ondersteunen geen IE

We zien dat je Internet Explorer gebruikt, een oude en onveilige browser. Daardoor kunnen we je niet de mooie website voorschotelen die we zouden willen.

Je bent van harte welkom in elke andere browser zoals bijvoorbeeld Chrome, Firefox of Microsoft Edge. Wij wachten hier wel, tot zo!

Macula-degeneratie krijg je niet alleen

Wanneer u te maken krijgt met macula-degeneratie, komt er veel op u af. Ook voor uw partner, kinderen en anderen om u heen heeft dit gevolgen. Wat betekent uw visuele beperking voor u en andere betrokkenen? Onder andere ervaringsdeskundige Herman Evers (80) deelt in dit artikel zijn ervaringen.

Lijntekening van handen die samen de puzzel oplossen

Verder kijken

Bartiméus weet wat achteruitgaand zicht voor u kan betekenen. Het landelijke expertisecentrum ondersteunt mensen met een visuele beperking die belemmeringen ervaren in het dagelijks leven. Wij helpen u om zoveel mogelijk het leven te blijven leiden dat bij u past. Daarbij ligt onze focus vooral op de mogelijkheden die er nog wél zijn. Dat noemen we 100% leven. In dit artikel komt ook Renske Bosman, professional bij Bartiméus aan het woord.

Het krijgen van de diagnose maculadegeneratie kan nieuwe uitdagingen met zich meebrengen. Verlies of achteruitgang van zicht kan verdriet geven of onzeker maken. Hoe behoudt u zo lang mogelijk eigen regie en autonomie? Wat betekent maculadegeneratie voor uw energiebelasting en belastbaarheid? Hoe onderhoudt u uw sociale contacten en hoe kunt u mantelzorg inzetten? En wat betekent de oogziekte voor uw partner? Wordt de wereld om u heen (voor beiden) steeds kleiner?

Het is zomaar een greep uit de vragen die wij bij Bartiméus regelmatig horen van cliënten met macula-degeneratie. Bij al deze vragen kunnen we u ondersteunen. Met inzet van onze revalidatiemogelijkheden helpen we u graag op weg.

Sociaal netwerk: steun en kleur

Een goed sociaal netwerk kan steun en kleur aan het leven geven én het mogelijk maken om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven leven en wonen. Veel ouderen zien hun sociale netwerk steeds kleiner worden door het wegvallen van contacten, bijvoorbeeld na afscheid van het werkzame leven, maar ook door overlijden van iemand in de omgeving. Dit kan leiden tot eenzaamheid. Een visuele beperking kan het onderhouden en opbouwen  van een sociaal netwerk nog uitdagender maken.

Een visuele beperking heb je niet alleen

Renske Bosman is maatschappelijk werker bij Bartiméus. In haar werk ondersteunt ze cliënten bij de verliesverwerking van hun zicht en betrekt ze daarbij indien nodig ook het netwerk van de cliënt. Ook ondersteunt ze haar cliënten met hele praktische regelzaken. Zij vertelt: “Binnen elke relatie, of het nu gaat om een liefdesrelatie, gezin of vriendschap, is sprake van een onderlinge dynamiek. Als iemand binnen de relatie te maken krijgt met een visuele beperking, heeft dit invloed op de onderlinge rollen. De balans van de relatie komt hierdoor onder druk te staan. Het is dan belangrijk om deze balans samen te hervinden.”

Als dingen vanwege de visuele beperking niet meer vanzelfsprekend zijn of gaan, kan het nodig zijn om hulp te vragen. Dit kan soms erg lastig zijn en een gevoel van machteloosheid geven. Renske: “Het is goed om dan te realiseren dat hulp vragen óók een vorm van zelfstandigheid is. U bepaalt zelf waar en wanneer u om hulp vraagt. Zowel thuis aan uw partner en gezin als daarbuiten.”

Een valkuil kan zijn dat een ander uw taken als vanzelfsprekend van u overneemt. Dit kan een gevoel van betutteling geven. Bedenk hierbij dat uw visuele beperking niet altijd zichtbaar is voor een ander. Het is daarom belangrijk met elkaar in gesprek te blijven en onderlinge verwachtingen uit te spreken - Renske Bosman

Als maatschappelijk werker biedt Renske ondersteuning bij dit soort gesprekken. Verder kunnen we u vanuit Bartiméus helpen bij het beschrijven van uw visuele beperking en wat u daarbij van de ander verwacht. Dit kan onder andere door het schrijven van uw visueel profiel, ‘Kijk op zicht’.’ In dit profiel beschrijft de cliënt - aan de hand van verschillende vragen - wat zijn visus is en wat hij nodig heeft. Ik vul dit vaak samen met de cliënt in omdat er vaak emoties loskomen."

 

Ervaring Herman Evers (80 jaar), cliënt bij Bartiméus met macula-degeneratie:

”Ik kom uit een gezin van negen kinderen. Bijna al mijn broers en zussen kregen op latere leeftijd slechte ogen, waarvan een aantal ook macula-degeneratie. Het begon met een vliegje in mijn oog, althans, dat dacht ik. Totdat de oogarts de diagnose macula-degeneratie stelde. ‘Och, och, nu ben ik aan de beurt’, was mijn eerste reactie op het nieuws. Om vervolgens te benoemen ‘dat iedereen wel iets heeft’. Ik sprak met mijn vrouw af dat we er samen de schouders onder gingen zetten en onze oude dag op een andere manier zouden invullen. ‘Hoe nu verder?’, was toen een veel gestelde vraag. Voor mijn vrouw was dit soms best moeilijk. Ik moest steeds vaker een beroep op haar doen. ‘Waar ligt dit of dat?’ ‘Wil je me helpen, ik weet niet hoe ik die app moet downloaden...’ Of ‘Wat krijg ik nu toch op mijn beeldscherm?’

Bij grote onderwerpen die tijd en gelegenheid vragen, hebben we afgesproken dat we het de volgende dag bespreken. Dat werkt voor ons heel goed.”

Veranderende rollen

Het hebben van een visuele beperking heeft invloed op onderlinge rollen. De balans tussen afhankelijk en onafhankelijk zijn veranderd. Net als uw zelfbeeld of het beeld dat uw omgeving van u heeft. Hetgeen waar u uw identiteit of zingeving aan verleende, vraagt vaak om een nieuwe oriëntatie. Veel mensen voelen zich in eerste instantie tekortschieten, omdat ze hun rol niet langer op dezelfde manier kunnen vervullen. Als gevolg hiervan kunnen ze zich soms gaan terugtrekken. Of ze doen zich juist sterker en groter voor dan ze zich voelen, om te bewijzen dat ze nog wél goed genoeg zijn. 

Deze vragen en twijfels over ‘goed genoeg zijn’ zijn overigens niet voorbehouden aan mensen met een visuele beperking. Elke oudere kent deze vragen, in de ene periode meer dan in de andere.

Ervaring Bartiméus cliënt Herman Evers (80):

”Ik ken Bartiméus al vanaf mijn studententijd. Ik had een bijbaan in de keuken bij Bartiméus in Zeist en hielp toen de blinde en slechtziende bewoners daar. Na de diagnose macula-degeneratie kwam ik al snel terecht bij Bartiméus in Deventer, waar ik perfect geholpen ben. Samen met mijn vrouw ben ik ook bij een bijeenkomst van Bartiméus geweest met andere lotgenoten. Hier kregen we interessante informatie over het gebruik van (kleur)contrasten, het ervaren van lichthinder, het goed inzetten van je gevoel en zintuigen, maar ook over het aanvragen van (Wmo-)voorzieningen.

Door deze bijeenkomst is mijn vrouw de impact van mijn oogaandoening en ‘mijn wereld’ ook beter gaan begrijpen. Gelukkig kregen we hier vooral ook te horen wat ik nog allemaal wél kan. Ook leerde ik bij Bartiméus onder andere met mijn geleidekruk en taststok in het verkeer te lopen. Ik ben op advies een aangepaste zonnebril gaan dragen tegen lichthinder en volgde trainingen om mijn iPad en iPhone te kunnen blijven bedienen en te kunnen mailen. Ik kreeg ook advies over het gebruik van (lees) hulpmiddelen. Mijn vrienden zeggen altijd: ‘Herman, wat kun jij nog veel! Je doet zeker alsof je bijna niets ziet’. Wat mij helpt, is dat ik om hulp durf te vragen. In het verkeer vraag ik gerust aan een medeweggebruiker of ik mag meelopen om veilig over te kunnen steken.

Ik had nooit gedacht dat ik dit als oudere mee zou moeten maken. Maar vanaf dag één zei ik tegen mezelf: ‘Herman, kijk vooral naar wat je nog wel kan’. Ook kijk ik naar wat ik moet doen om erbij te blijven horen. In mijn geval betekent dit nieuwe dingen aanleren, wat ik gelukkig ook leuk vind.”

Maatwerk Bartiméus

We kunnen veel betekenen voor mensen met macula-degeneratie. In onze dienstverlening staat centraal wat u zelf wilt leren of (weer) wilt doen en oplossingen die bij u passen. We leveren individuele trainingen en advies op maat. Daarbij kijken we altijd naar de mogelijkheden én naar uw wens of (hulp)vraag. Dat kan bijvoorbeeld zijn op het gebied van (nieuwe) looproutes aanleren, het blijven gebruiken of anders inzetten van uw smartphone en/of tablet, goede verlichting in huis, ondersteunen bij het omgaan met uw visuele beperking, meedenken over wat u veel energie kost en hoe een goede balans in uw leven kan worden bereikt. Onze dienstverlening is écht maatwerk!

Nieuwe dingen aanleren via training

Bartiméus geeft veel trainingen. Al onze trainingen staan vermeld op de website: www.bartimeus.nl/trainingenclienten

Doorverwijzing naar Bartiméus

Voor een behandeling of onderzoek bij Bartiméus is altijd een doorverwijzing nodig van een zorgprofessional, zoals een huis- of oogarts. Daarna gaan wij aan de slag met u en kijken we samen naar uw mogelijkheden.

Oplossingen voor 100% leven

Loopt u net als Herman tegen bepaalde zaken aan vanwege uw oogaandoening? Wilt u nieuwe vaardigheden aanleren en samen met ons naar oplossingen zoeken om 100% te kunnen leven met uw visuele beperking? Onze experts staan graag voor u klaar.

Contact opnemen?

Wilt u een medewerker van Bartiméus spreken? Van maandag tot en met vrijdag kunt u bellen met één van onze adviseurs. We zijn bereikbaar op werkdagen van half 9 tot 12 uur en van 3 uur tot 5 uur.

Dit artikel (bovenstaande is een verkorte versie) is recent verschenen in het decembernummer van het magazine MaculaVisie van de Macula Vereniging. Thema: Macula-degeneratie krijg je niet alleen. Met dank aan Bram Harder, hoofredacteur van MaculaVisie. Schrijvers van het artikel zijn Renske Bosman en Gemma Langedijk, beiden werkzaam bij expertise-organisatie Bartiméus.