Sorry, we ondersteunen geen IE

We zien dat je Internet Explorer gebruikt, een oude en onveilige browser. Daardoor kunnen we je niet de mooie website voorschotelen die we zouden willen.

Je bent van harte welkom in elke andere browser zoals bijvoorbeeld Chrome, Firefox of Microsoft Edge. Wij wachten hier wel, tot zo!

Mobiele eyetracker aanwinst in revalidatie

Bartiméus heeft vernieuwend praktijkonderzoek gedaan met een ‘mobiele eyetracker’ tijdens het lopen en fietsen op straat. De eyetracker is een slimme bril die de oogbewegingen van slechtzienden nauwkeurig in beeld brengt.

Vrouw op straat met Eyetracker bril op

Hoe houdt iemand zo goed mogelijk overzicht? En welke kijkstrategie zorgt voor de meeste veiligheid? De ervaringen bij mensen met gezichtsvelduitval zijn zeer positief. 'Ik heb nu meer overzicht in het verkeer.'

Als je te maken krijgt met gezichtsvelduitval is het in de praktijk vaak niet duidelijk wat je precies mist. Je doet het met wat je wel waarneemt. Maar hoe weet je of je daarmee voldoende waarneemt om je veilig in het verkeer te begeven? Zijn er misschien manieren om met wat je wel ziet, meer van je omgeving waar te nemen? De eyetracker kan helpen om inzicht te geven in wat je eigenlijk mist en waar nog een wereld te winnen is.

Hoe kun je op straat zien of er verkeer van rechts komt, als de rechterhelft van je gezichtsveld er niet meer is?

Mobiele eyetracker

Uit nieuw praktijkonderzoek van Bartiméus blijkt dat het gebruik van de eyetracker grote meerwaarde heeft voor cliënten met gezichtsvelduitval. Zij krijgen meer inzicht in de gevolgen van hun gezichtsvelduitval in de praktijk. ‘Ze kunnen bijvoorbeeld letterlijk terugzien als ze bij het rechtvooruitkijken, de zijstraat rechts gemist hebben’, vertelt ergotherapeut en mobiliteitstrainer Carine Lichtenberg.

Eyetracker tijdens het fietsen

Voordelen

Voor zowel de cliënt als de behandelaar biedt het gebruik van de eyetracker een aantal belangrijke voordelen:

  • Eyetracker vergroot de veiligheid van de cliënt: de behandelaar kan beter inschatten of het verantwoord is of iemand zich zelfstandig in het verkeer begeeft.
  • Behandeling en training op maat: behandelaar kan het kijkgedrag van de cliënt beter observeren en de behandeling daar op af stemmen. 
  • Cliënt krijgt realistisch beeld van wat hij niet ziet.
  • Bewustzijn bij cliënt en naasten: cliënt ervaart hoe de situatie werkelijk is vóór de behandeling en hoe het is erna.
  • Samen bespreken van verbeterpunten.

Hoe werkt het?

De eyetracker is een techniek die je oogbewegingen meet. Het wordt veel gebruikt bij oogonderzoeken.  Met de mobiele, draagbare variant kunnen we de eyetracker nu ook inzetten in praktijksituaties, bijvoorbeeld tijdens het fietsen of lopen op straat. De camera's in de eyetracker maken een videobeeld van waar je naar kijkt. Daarnaast maken ze een beeld van hoe je ogen bewegen. Deze twee beelden worden over elkaar heen geplakt, waardoor je inzicht krijgt in waar je naar gekeken hebt en hoe lang. Bijvoorbeeld hoe ver je vooruit kijkt, of hoe vaak naar links of naar rechts.

De videobeelden leggen dus het perspectief van de cliënt vast. Daarnaast observeert een mobiliteitstrainer en ergotherapeut van Bartiméus het (kijk) gedrag in de specifieke praktijksituatie. De beelden van de live-ervaring bespreken we naderhand met de cliënt. Ouders of naasten van een cliënt kunnen daarbij aanwezig zijn, zodat zij ook inzicht krijgen in de gezichtsvelduitval en de trainingsmogelijkheden.

Afbeelding eyetracker bril

Voorbeeld

We laten zo een fragment zien van de eyetracker-beelden bij iemand met een hemianopsie, een halfzijdige gezichtsvelduitval als gevolg van hersenletsel. Bij een hemianopsie ziet iemand het weggevallen deel meestal niet als ‘zwart’. Dat deel wordt dan geheel niet waargenomen, of de hersenen vullen het zelfs foutief in.

Voorbeelden waarnemen hemianopsie
Op de foto: links wat iemand met een hemianopsie kan waarnemen, rechts zoals het werkelijk is.

Onderstaande beelden zijn gemaakt tijdens het fietsen. De rode stip toont de plek waar de cliënt naar kijkt. Wij voegen een speciale filter toe die de gezichtsvelduitval van de cliënt simuleert en meebeweegt in het filmpje. Let op: de cliënt ervaart in real life geen zwart vlak, dit is puur om te simuleren wat hij in de praktijk aan gezichtsveld mist.

Bewustzijn

Behandelaar Carine Lichtenberg vertelt over de training met een meisje van 17 met een hemianopsie. ‘Toen we samen op de fiets stapten met de eyetracker, ervaarde ze dat situatie in werkelijkheid heel anders was dan ze zelf dacht. Bij het zien van de live beelden met de eyetracker, was ze best geschrokken: ‘Die auto van rechts had ik totaal niet gezien.''

Voor mijn gevoel had ik overzicht over de situatie, maar in werkelijkheid had ik die auto niet gezien!

Carine: 'Aan het einde van de kijktraining hebben we nog een keer opnames met de eyetracker gemaakt. Toen bleek dat zij veel beter overzicht had over het verkeer.'

Resultaten

Uit ons praktijkonderzoek bij mobiliteitstrainingen blijkt dat zowel kinderen, jongeren als volwassenen de mobiele eyetracker als een waardevol hulpmiddel ervaren.
De beelden die de eyetracker maakt, geven inzicht in hoe je kijkt, en hoe iemand het verlies aan gezichtsvermogen probeert te compenseren. Welke kijkstrategie werkt voor jou het beste?

Behandelaar en begeleider kunnen de cliënt en zijn of haar kijkgedrag door de eyetracker nog beter observeren. Als het ware door de ogen van jou als cliënt kijken. Allereerst verhoogt dat de kwaliteit van een inschatting of zelfstandig deelnemen aan het verkeer verantwoord is. Vervolgens biedt het meer mogelijkheden voor een behandelplan op maat, dus sneller revalideren.

Motivatie

Het gezamenlijk terugkijken van de videobeelden geeft (oudere) kinderen en hun ouders inzicht in waar nog aan gewerkt moet worden, of wat juist al goed gaat. Dat kan de motivatie voor de trainingen verhogen, doordat beter zichtbaar is wat nog aandachtspunten zijn.  Bij veel ouders is het moment om hun kind zelfstandig te laten deelnemen aan het verkeer erg lastig. Het terugkijken van de beelden van de eyetracker geeft ouders meer objectieve informatie, waardoor ze de keuze om hun kind ‘los te laten’ ook bewuster en met een beter gevoel kunnen maken.

Vervolg

Bartiméus werkt samen met Koninklijke Visio in wetenschappelijk onderzoek naar de eyetracker. Voor onze cliënten gaan we daarnaast verder met ervaringen opdoen in de praktijk. De komende tijd gaan we het gebruik van mobiele eyetrackers implementeren binnen Bartiméus, zodat we deze op meer locaties kunnen inzetten voor cliënten. We onderzoeken daarbij ook of we de mobiele eyetracker niet alleen kunnen inzetten bij gezichtsvelduitval en kokervisus, wat we nu al doen, maar ook bij CVI of aandachtsproblematiek. Of voor bij het oefenen van avondmobiliteit: je oriënteren en voortbewegen in een ruimte of buiten als er weinig (dag) licht is.

Kijktraining

Wil je meer weten over onze kijktrainingen? Tijdens een kijktraining hemianopsie (halfzijdige gezichtsvelduitval) leer je het intacte gezichtsveld effectiever in te zetten, bijvoorbeeld bij de oriëntatie, mobiliteit of het lezen. De training vindt plaats op een locatie van Bartiméus. Bel voor meer informatie met 088 - 88 99 888 (Dinsdag t/m vrijdag van 08.30 - 12.00 uur en van 13.00 - 17.00 uur).