Van grafisch vormgever naar persoonlijk begeleider
Bijna twee jaar geleden besloot grafisch vormgever Theo van den Heuvel (53) het carrièreroer om te gooien. Met succes. Sinds november 2020 is hij leerling Persoonlijk Begeleider niveau 4. Hij werkt drie dagen per week op een woongroep in Doorn en gaat een dag per week naar het Dulon College in Ede.
Dertig jaar lang werkte Theo van den Heuvel (53) als grafisch vormgever en webdesigner bij een drukkerij. Toen daar steeds meer geautomatiseerd werd en hij steeds minder te doen kreeg, besloot hij twee jaar geleden het roer drastisch om te gooien. ‘Al jaren werk ik in mijn woonplaats Harmelen als vrijwilliger bij Woonzorgcomplex Reinaerde voor mensen met een beperking. Ik zorg voor vervoer, ik wandel met de bewoners en sinds vijf jaar ben ik aan een bewoner gekoppeld met wie ik leuke activiteiten doe. Jaarlijks organiseer ik er een groots diner, waarbij ik als bassist in een bandje optreed. Dat vind ik heel mooi werk en het heeft ook zin. Dus ik besloot me om te laten scholen.’
Met open armen ontvangen
Om studiepunten te behalen volgde Theo eerst een verkorte hbo-opleiding. ‘Dat vond ik wel heel erg theoretisch. Ik wilde juist in de praktijk werken, dus ik ging op zoek naar een zij-instromersbaan met mbo-opleiding. Maar dat was nog niet eenvoudig! Bij de ene organisatie hadden ze geen mensen om nieuwe medewerkers op te leiden, bij de ander was een wachtlijst van een jaar. Er waren ook organisaties waar zoiets helemaal geen optie was. Ik had het bijna opgegeven, toen ik een vacature van Bartiméus voorbij zag komen. En daar werd ik met open armen ontvangen.’
Cultuurshock
Gesprekken, bijeenkomsten en een niveaubepalingstest volgden. ‘Men dacht aan alle kanten met me mee. Over de lengte van de diensten, over de opleiding, het was een zorgvuldige en goede start. Hier in het team werd ik ook heel goed ontvangen. Dat was fijn, want het was echt wel een cultuurshock. Jarenlang functioneerde ik veilig van achter mijn computer, maar hier werk je in teams en met mensen. Alles was nieuw voor mij: van weekenddiensten tot verschonen en alles erop en eraan.’
Op het Dulon College in Ede volgt Theo de niveau 4-opleiding Persoonlijk Begeleider. Het is een BBL-opleiding: drie dagen per week werken en één dag naar school. Een dienstverband van vier dagen per week bij Bartiméus, die ook de kosten voor de opleiding betaalt. ‘De eerste tien weken van de opleiding betrof basiskennis over de gehandicaptenzorg. Vervolgens ging ik vanaf november 2020 hier aan het werk. Ik heb vroege en late, ondersteunende en verantwoordelijke diensten. Per juni verander ik van team, zo leer je verschillende doelgroepen kennen.’
Je krijgt een band waardoor je steeds beter kunt aanvoelen wat de bewoner nodig heeft
Het gaat om bewoners die superkwetsbaar zijn
De opleiding is pittig. ‘Maar het is goed te doen. De sfeer is fijn, inspirerend en ook persoonlijk: je kunt op je eigen manier en tempo leren. Bartiméus en het Dulon College werken daarbij perfect samen. Dat merk je meteen: Dulon weet precies wat Bartiméus van de leerlingen verwacht en vice versa.’ Ook het werk is pittig. ‘Ik werk nu met verstandelijk meervoudig beperkte mensen, waarbij de communicatie veelal non-verbaal is. Je moet interpreteren wat iemand wil, wat er aan de hand is. Ik wil daar heel respectvol mee omgaan, want het gaat om bewoners die superkwetsbaar zijn.’ Zoiets kun je volgens Theo alleen maar in de praktijk leren. ‘Je krijgt een band waardoor je steeds beter kunt aanvoelen wat de bewoner nodig heeft.’
Inmiddels werkt Theo toe naar coördinerend begeleiderschap. ‘Vergaderingen voorbereiden, behandelplannen met de families bespreken, dat soort taken. Het is best lastig om collega’s te coördineren die er al jaren werken, terwijl ik net kom kijken. Gelukkig vinden ze het allemaal heel vanzelfsprekend’, zegt Theo. Op 1 juni gaat hij naar een nieuwe groep. ‘Ik zal de bewoners op Forêtweg 8 heel erg missen. Maar tegelijk vind ik het ook spannend en uitdagend.’
TROTS-kaart
Voor een schoolopdracht interviewde Theo beleidsadviseur Beleid en Kwaliteit Eli Geitenbeek. ‘Vervolgens moest je een presentatie geven over een knelpunt dat je uit het gesprek opmaakte. Eli vertelde dat bij Bartiméus veel mooie en unieke dingen gebeuren waar de medewerkers heel trots op zouden kunnen zijn, maar die ze bijna als te vanzelfsprekend ervaren. Inspirerende prestaties waar andere teams veel aan zouden kunnen hebben, als ze gedeeld zouden worden. Als platform voor deze prestaties heb ik de “TROTS-kaart” bedacht en gepresenteerd. De teams vullen de TROTS-kaart in, waarop deze wordt teruggekoppeld naar de kwaliteitsmedewerker. De informatie kan vervolgens verwerkt en overal gepubliceerd worden.’
Theo heeft geen moment spijt gehad van zijn carrièreswitch. ‘Mijn grafische talenten kan ik nog steeds volop benutten in mijn eenmansbedrijf Studio Uitzien. En bij Bartimèus voel ik me op mijn plek. Elke dag leer ik bij. Tijdens een functioneringsgesprek hoorde ik dat het supergoed gaat, maar dat ik het werk nog meer onderdeel van mezelf kon laten worden, in plaats van alleen schoolopdrachten af te strepen. Daar moest ik wel even over nadenken. Soms moet je inderdaad de dingen vaker doen, doorleven als het ware. Dat zie ik bijvoorbeeld bij tijdelijke flexwerkers. Die komen superprofessioneel hun dingetje doen, maar ze hebben geen band met de bewoners. En dat is juist wat hier zo belangrijk is. In al hun beperkingen en zorgen en pijn wil je er gewoon een mooie dag van maken. Samen zoeken naar gelukkige momentjes. Dat kan alleen als je ze goed kent.’
Bartiméus en nieuwe medewerkers
Opleidingsadviseur Nadine Welgraven houdt zich onder andere bezig met het zij-instroombeleid. ‘Wij hebben een goede samenwerking met het Dulon College in Ede. Met een aantal andere fijne leerbedrijven vullen we viermaal per jaar een klas van minimaal twintig studenten. De vacature voor leerling/zij-instromer proberen we doorlopend open te houden, zodat we het gehele jaar instroom behouden.’
De sollicitatieprocedure is intensief. ‘De procedure bestaat uit bijeenkomsten, gesprekken en assessments. We proberen een realistisch beeld van de doelgroep te geven, leggen casussen voor en kijken naar kwaliteiten en ontwikkelpunten. Daarnaast kijken we naar de leerstijl, hoe hij of zij communiceert en samenwerkt, wat de vaardigheden zijn en waaraan gewerkt moet worden. Op basis hiervan kunnen we een inschatting maken wat iemand nodig heeft tijdens een leerproces. Met die informatie gaan we op zoek naar een match wat betreft doelgroep, werkbegeleider die coacht en ondersteunt in het leerproces op de directe werkvloer, en het team. Dan volgt er een oriëntatieperiode van minimaal drie maanden. Zo worden alle nieuwe ervaringen uitgespreid en komt niet alles tegelijk. Ook kunnen we in deze periode beoordelen of het opleidingstraject passend is om te starten, of dat er nog een langere oriëntatie nodig is. Soms vallen er in deze periode ook medewerkers uit. Om uitval te voorkomen als zij al in opleiding zitten, is deze oriëntatieperiode van groot belang.’
De eerste tien weken verzamelt de nieuwe medewerker zijn zorgexpertise in een startportfolio, dat door de opleider wordt beoordeeld. Tijdens de opleiding worden leerlingen/zij-instromers eenmaal overgeplaatst. ‘Met deze aanpak willen we deze groep zo breed mogelijk opleiden en hen zoveel mogelijk facetten vanuit de zorg mee geven’, aldus Nadine.
In drie jaar tijd is het aantal bbl’ers gegroeid van 50 naar 113. ‘Zo’n zeventig procent van de doelgroep leerlingen/zij-instromers is zij-instromer. Een grote groep betreft ook medewerker in opleiding. Dit zijn onder andere medewerkers die ambitie hebben om door te groeien binnen de organisatie.’ De mensen weten Bartiméus te vinden. De regelingen en faciliteiten zijn dan ook goed. ‘De leerlingen/zij-instromers krijgen een contract van 32 uur, waarvan ze één dag in de week naar school gaan. Deze dag wordt geheel vergoed, evenals het school- en boekengeld. Daarnaast bieden we een baangarantie.’
