Weer meedoen dankzij de smartphone

Zomer 2013, ze was toen net 50 jaar oud, werd Eliane Quartel plotseling slechtziend. Ze bezocht verschillende oogartsen voordat ze eind 2013 bij Bartiméus terechtkwam. Ze zag toen bijna niets meer. Ze kon geen gezichten onderscheiden en zag eigenlijk alleen nog maar licht en donker. Ze startte bij Bartiméus met een revalidatietraject. Niet lang daarna kreeg ze van haar arts de diagnose: ziekte van Leber. Een ziekte die de oogzenuw aantast waardoor je centrale zicht verdwijnt. Haar wereld stortte in, want tot dat moment had ze de hoop dat het nog goed zou komen. Ze weigerde om met een stok te leren lopen.

Gedurende het revalidatietraject kwam ze terecht bij de toegankelijkheidsexperts van Bartiméus. Ze kreeg computerles en leerde appen. Iets wat ze vanaf het moment dat ze haar zicht kwijtraakte niet meer kon. Ze kon zelfs niet meer bellen. Dankzij de toegankelijkheidslessen bij Bartiméus kon ze weer contact maken met haar toen 17-jarige dochter tijdens het stappen. Dit was voor Eliane een eerste belangrijke stap terug in het leven zoals ze gewend was voordat ze slechtziend werd.

Daarna ging het snel. Ze is gebruik gaan maken van een iPhone en leerde hoe ze e-mails kon versturen. Dit heeft haar leven enorm verrijkt. Zodanig, dat ze uiteindelijk ook de moed vond om met een stok te leren lopen met behulp van een mobiliteitstrainer. Nu gaat ze zelfs alleen over straat om een brief te posten of naar een winkel te gaan.  

Op haar telefoon zit nu alles wat ze nodig heeft. Een klok, Facebook, Messenger. In de onderste balk van haar telefoon heeft ze een sneltoets voor telefoon, e-mail en Safari. Deze apps gebruikt ze het meest en op deze manier zijn ze heel snel te vinden.

Ze gebruikt een voice over om de iPhone te bedienen. Deze spreekt de informatie op het scherm uit. Daarnaast gebruikt ze Siri om spraakcommando’s te geven. Bijvoorbeeld: “bel mijn zus”, “bel Bartiméus” of “zet mijn telefoon op niet storen”. Handig als ze in een vergadering zit. 

Haar eigen boodschappen bestelt Eliane met behulp van de Picknic app. Met de bankieren app kan ze met een klein beetje hulp, zelfstandig bankieren. Ze heeft kortgeleden een eerste bestelling bij bol.com gedaan. Tijdens het gebruik van haar smartphone heeft ze eigenlijk altijd oortjes in. Draadloos of met draad. Dat werkt heel goed en waarborgt haar privacy.

Eliane maakt graag en vaak gebruik van de Netflix app. Ze heeft geleerd dat er veel programma’s zijn die toegankelijk gemaakt zijn voor mensen die niet goed zien. Zo kan ze prima meedoen met het kijken van televisie, films en documentaires. Ze maakt daarbij gebruik van de Earcatch app die is ontwikkeld op initiatief van Bartiméus. Deze app biedt audiodescriptie voor Nederlandse televisie programma’s. De app beschrijft tussen de dialogen in wat er in beeld te zien is. Bijvoorbeeld: “doet haar regenjas aan en fietst door slecht weer”. Hiermee kan Eliane goed volgen wat er gebeurt. Als ze met meerdere mensen televisie kijkt doet ze oortjes in.

Ze is zelfs een keer met een vriendin meegegaan naar de bioscoop. Dankzij Earcatch heeft ze de hele film kunnen meebeleven. Eliane is ook een keer naar het theater geweest. Vrijwilligers van de Stichting Komt het zien! vertelden wat er gebeurde op het toneel. Dankzij deze live audiodescriptie kon ze het helemaal meebeleven.

Eliane blijft graag op de hoogte van het nieuws. Hiervoor gebruikt ze vaak de apps Nu.nl en Algemeen Dagblad. Zo heeft ze op elk moment van de dag het nieuws binnen handbereik. Als ze thuis is gebruikt ze Google Home om de kranten te laten voorlezen. Ze is inmiddels ook lid van Passend Lezen. Een bibliotheek met oneindig veel boeken en tijdschriften die worden voorgelezen.

Eliane gebruikt meerdere apps voor navigatie. Die helpen haar bijvoorbeeld om zelfstandig naar de huisarts te gaan. Een andere handige app die ze gebruikt is Ring video doorbell. Daarmee kan ze, in combinatie met een speciale deurbel, vragen wie er aan de deur is als er wordt aangebeld. Een veilig idee.

Eliane werkt ook als vrijwilliger. De apps Pages en Word helpen haar met lezen en typen van documenten. Als er post binnenkomt gebruikt Eliane de Seeying AI app. Daarmee kan ze post laten voorlezen. De app ziet ook kleuren en kan valuta lezen. Handig bij het aankleden en afrekenen.

Ze gebruikt ook de Voice Dream Scanner. Een betaalde app om documenten te laten voorlezen. De app werkt net zo goed als Seeing AI, maar dan net iets sneller. Een andere handige app is Be My Eyes. Dit is een wereldwijd gebruikte app die kan assisteren in huis. Je krijgt hiermee live hulp van ziende vrijwilligers. Bijvoorbeeld als je dat pak melk niet kunt vinden dat in de koelkast staat. Ze kunnen je meteen vertellen of de houdbaarheidsdatum verstreken is. Een laatste handigheidje dat ze gebruikt is een app van de gemeentereiniging in haar woonplaats. Dankzij deze app weet ze altijd welke kliko ze buiten moet zetten.

Eliane heeft dus veel baat bij de apps haar telefoon. Al deze apps kan Eliane goed gebruiken dankzij spraaktechnologie en training. 'Ik ben nu inmiddels bijna acht jaar verder en ik heb het idee dat het wel goed gaat komen. Het is een lange weg, maar met de goede assistentie en een gezonde dosis humor, kom je er wel.'

Eliane Quartel heeft haar verhaal gedeeld tijdens de ZieZo-beurs op 12 juni 2021.