Blindheid

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organization, WHO) zijn er drie niveaus van blindheid: 

• Totaal blind: helemaal geen lichtwaarneming 
• Blind: je gezichtsscherpte is maximaal 2%. Dat is ongeveer het kunnen tellen van opgestoken vingers op 1 m afstand. 
• Maatschappelijk blind: je gezichtsscherpte is tussen de 2 en 5%. Je ziet nog wel licht en de omtrek van mensen en voorwerpen, maar je visuele beperking heeft grote invloed op je leven. Soms ziet iemand wel scherp, maar is er een (ernstige) beperking in het gezichtsveld, bijvoorbeeld kokerzien. Als je gezichtsveld minder is dan 10 graden, dan wordt dat ook maatschappelijk blind genoemd. 

De oorzaak van blindheid kan liggen in de ogen, de oogzenuw of de hersenen. Er kan sprake zijn van: 

• Aangeboren blindheid.
• Een erfelijke afwijking aan een of beide ogen.
• Acute blindheid na een ongeval of een val op het hoofd, waarbij bijvoorbeeld niet aangeboren hersenletsel (NAH) optreedt. 
• Shock of een ziekte, waardoor je tijdelijk blind bent.
• Ouderdomsaandoeningen. 

Sommige oorzaken van blindheid kun je vermijden. Als je voorzichtig bent, je ogen in bepaalde situaties goed beschermt en alert reageert op alarmsignalen, kun je soms voorkomen dat je blind wordt door een ongeval. 

Ook kun je beter niet te lang doorlopen met oogproblemen, bijvoorbeeld een ooginfectie door vuil of vervuilde lenzen. Ze kunnen blijvende oogschade veroorzaken. Ga op tijd naar je huisarts!

Blindheid heeft grote impact op je leven en dat van je naasten. Niet alleen praktisch maar ook psychisch. Vaak gaat blindheid gepaard met onzekerheid, jezelf niet meer zijn, vermoeidheid en je afhankelijk voelen. Het kan fijn zijn om hier hulp bij te krijgen. Bartiméus biedt begeleiding bij het verwerken, accepteren en omgaan met je visuele beperking. 

Blind zijn of blind worden vergt veel aanpassing. Dagelijkse bezigheden zoals kleding uitzoeken, stofzuigen of met de trein reizen, kosten vaak meer moeite en energie. Hulpmiddelen kunnen de dagelijkse activiteiten tijdens het werk, op school of in je vrije tijd wat gemakkelijker maken. Bijvoorbeeld voorleesapparaten, loepen, taststokken of markeringsstickers.

Het lijkt een vreemde vraag, want veel mensen denken dat iemand die blind is niets ziet. Toch is dit niet helemaal waar. Volgens de WHO is iemand die minder dan 5% ziet en/of een ernstige beperking in het gezichtsveld heeft, blind. Sommige mensen die binnen deze normen vallen, zien nog wel iets, bijvoorbeeld het verschil tussen donker en licht, of vage vormen.

• Vertel wie je bent als je een gesprek begint. 
• Noem ook de naam van de persoon tegen wie je begint te praten. 
• Vertel wat je gaat doen en raak iemand niet zomaar aan. 
• Vraag eerst of je kunt helpen. Als dit niet zo is, dring dan niet aan. 
• Woorden als ‘zien’ en ‘kijken’ kun je gerust gebruiken. Blinden en slechtzienden doen dit ook. 
• Als je iets wilt laten ‘zien’, leg dan het voorwerp in iemands handen. 
• Een knikje of glimlach wordt niet gezien, reageer daarom met woorden. 
• Als je vertrekt, vertel dat dan. Anders blijft iemand doorpraten. 
• De voorkeur van begeleiding van iemand die blind of slechtziend is, verschilt per persoon. De een legt liever zijn hand op je ellenboog, de ander haakt liever zijn arm bij je in. 
• Heldere aanwijzingen zijn belangrijk. Gebruik daarom geen woorden als hier, daar, dit, verderop, etc. 

Bartiméus is gespecialiseerd in slechtziend- en blindheid. Jong of oud, slechtziend of blind, naaste of professional: iedereen kan bij Bartiméus terecht voor ondersteuning en begeleiding.